بورس / هر آنچه درباره بورس باید بدانید

در این روزهایی که اقتصاد کشور با مشکلات فراوانی همراه می باشد، بازار بورس ایران به یکی از پر رونق ترین بازارها تبدیل شده است. افراد زیادی چه با داشتن دانش و مهارت و چه بدون دانش وارد این بازار می شوند. اما واقعا این افراد با تمام پیچ و خم های بورس آشنا هستند؟ آیا این افراد اصلا می دانند که به چه چیزهایی در این راه نیاز دارند؟ آیا با آگاهی کامل وارد دنیای بورس می شوند؟ متاسفانه باید بگوییم که خیر، افراد زیادی بدون داشتن سواد لازم سرمایه های کم یا زیاد خود را وارد بازارهای سرمایه گذاری می کنند، بدون این که از آن بازار اطلاعاتی داشته باشند. اما اگر شما از آن دسته افرادی هستند که می خواهید وارد این بازار شوید و اطلاعات لازم را درباره آن کسب کنید، پیشنهاد می کنیم در ادامه ما با ما همراه باشید، تا با تمام نکاتی که به عنوان یک تازه وارد باید بدانید، آشنا شوید.

از کجا باید شروع کنم؟

یکی از سوالاتی که معمولا در ذهن افرادی که می خواهند وارد بازار بورس شوند، ایجاد می شود، این است که چگونه و از کجا شروع کنند. در ادامه قصد داریم به همین سوال پاسخ دهیم.

اولین قدم برای شروع سرمایه گذاری در بورس، ایجاد حساب در یک کارگزاری معتبر می باشد. طبق قوانین حاکم در بورس، هر شخص حقیقی یا حقوقی برای خرید و فروش سهام به یک کارگزار نیاز دارد. کارگزاری های مختلف در اکثر شهرهای ایران دارای شعبه هستند، که شما با مراجعه به آنها اقدام به افتتاح حساب می کنید. چنانچه شما در رفت و آمد بین دو شهر مثلا مشهد و یزد هستید، بهتر است کارگزاری را انتخاب کنید که در هر دو شهر شعبه داشته باشد.

کارگزار در واقع یک واسطه بین شما و بازار بورس می باشد. که کارهای لازم مانند دریافت کد بورسی را برای شما انجام می دهد. یادتان باشد که شما بدون داشتن کارگزار نمی توانید اقدام به خرید و فروش سهام با اشخاص دیگر نمایید.

البته توجه داشته باشید که تمامی این کارگزاری ها کیفیت خدمات یکسانی ندارند و برخی به مشتریانی که دارای سرمایه اندکی هستند بها نمی دهند. هرچند امکان انتقال سرمایه از یک کارگزاری به دیگری بدون دریافت هیچ هزینه ای وجود دارد اما بهتر است از همان ابتدا، یک کارگزاری خوب و قابل اعتماد را انتخاب کنید.

همچنین هنگام افتتاح حساب فراموش نکنید که درخواست یک حساب آنلاین بدهید. به‌ این‌ ترتیب خودتان می‌توانید از هر جایی که هستید در کسری از ثانیه سفارش خریدوفروش خود را ثبت نمایید. به‌این‌ترتیب تنها با داشتن اینترنت و یک وسیله هوشمند، می‌توانید به خرید و فروش سهام بپردازید.

روش های سرمایه گذاری در بورس

ورود به بازار بورس یک سرمایه گذاری هیجان انگیز برای بسیاری از افراد می باشد. که در بازار فعلی معمولا سود خوبی هم نصیب سهام داران می شود. اما باید بدانید که این بازار هیجان انگیز مانند یک سکه دو رو عمل می کند. به این معنی که گاهی ممکن است ضرر و زیان های زیادی برای سهام داران در پی داشته باشد. بنابراین به عنوان یک سرمایه گذار در این بازار باید اطلاعات لازم را برای ورود به آن کسب کنیم. آشنایی با روش های سرمایه گذاری، یکی از اطلاعاتی است که قبل از هرفعالیتی در بازار بورس باید بدانید.

روش مستقیم : در این روش سرمایه گذار که یک شخص حقیقی می باشد، با اتکا بر دانش، مهارت و تحلیل خود به بازار بورس وارد می شود و اقدام به خرید و فورش سهام می کند. در روش مستقیم مسئولیت سود و زیان حاصل از معاملات به عهده فرد سرمایه گذار می باشد.

روش غیرمستقیم :  همانطور که از نامش پیداست، در این روش سرمایه گذاری توسط شخص انجام نمی شود و یک موسسه مالی به عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده قرار می گیرد، تا معاملات را انجام دهد. این موسسه های مالی مختلف که در این زمینه کار می کنند، مبلغ مورد نظر سرمایه گذار را از او دریافت کرده و با استفاده از تخصص و تجربه خود اقدام به سرمایه گذاری و یا نوسان گیری می کنند.

روش غیر مستقیم برای افرادی که تازه به بازار بورس وارده شده و مهارت چندانی در این زمینه ندارند، بسیار می تواند کمک کننده باشد. چرا که درصد ریسک و ضرر و زیان تاحد زیادی کاهش یافته و امکان دریافت سود نیز افزایش می باید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از روش‌های این نوع سرمایه‌گذاری است با ایفای نقش واسطه‌گری مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیر حرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیر مستقیم تبدیل می‌کنند و در کسب سود بیشتر به آنها کمک می کنند.

اصطلاحات بورس

شاخص کل

یکی از کاربردی ترین و البته مهم ترین شاخص های بورسی، شاخص کل می باشد. که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی نیز گفته می شود. این شاخص نمایان گر سطح عمومی قیمت ها و سود شرکت های پذیرفته شده در بورس است. درواقع تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی تمام سرمایه گذاران در بورس است.

در شاخص کل توجه به ۲ نکته ضروری است: ۱-افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های بورسی نیست. همانطور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای زیان سهام همه شرکت‌های موجود در بورس نیست. ۲-هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار، متنوع‌تر و به ترکیب سهام موجود در بورس نزدیک‌تر باشد بازدهی سرمایه‌گذار به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود.

شاخص قیمت

شاخص قیمت نشان گر روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل در این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است. در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند. به این معنی که شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند.

پرتفوی یا سبد سهام

سبد سهام در واقع تمام سهامی است که شما به عنوان سرمایه گذار خریداری کرده اید. معامله گرهای حرفه ای در بازار بورس هیچ گاه تمام سرمایه خود را صرف خرید یک سهام نمی کنند. آن ها با نقدینگی خود سهام های مختلفی از شرکت های متفاوت خریداری می کنند تا دچار ورشکستگی نشوند. چرا که ممکن است با پایین آمدن نرخ سهام یک شرکت تمام داراییشان به یک باره افت کند. بنابراین هنگامی که شما هم دو یا چند سهم می خرید دارای سبد خرید خواهید شد.

eps یا سود هر سهم

یکی از مهم ترین و  پرکاربردترین اصطلاحات در میان سرمایه گذاران eps است. این اصطلاح مخفف عبارت earning per share و به معنی درآمد هر سهم می باشد. eps واژه ای است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت ها در بورس تاثیر می گذارد. اگر بخواهیم بیش از این شما را با این اصطلاح آشنا کنیم، باید بگوییم که EPS یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت در ازای هر یک عدد سهم شرکت به دست می آید.

برای محاسبه سود هر سهم می توانید در پایان سال کل درآمد شرکتی که از آن سهم خریده اید را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید. عدد به دست آمده در واقع همان EPS شرکت موردنظر می باشد.

DPS یا Divid Per Share

EPS و DPS دو اصطلاح بسیار نزدیک به یکدیگرند. DPS بخشی از EPS است با این تفاوت که ما بین سهامداران تقسیم می شود. در واقع به میزان سودی که به هر سهامدار اختصاص می یابد، DPS می گویند. سودی که شرکت ها متناسب با قراردادها و شرایط به هر سهم دار می دهند متفاوت است. DPS اغلب از EPS کمتر است اما گاهی پیش می آید که شرکت تصمیم می گیرد از سود انباشت سال قبل نیز به سهامداران بدهد.

انواع سهام در بورس

در تعریف کلی از بورس باید بگوییم بورس به بازاری گفته می شود که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می گیرد. در مجموع می توان این بازار را به سه نوع تقسیم کرد که در ادامه آن ها را توضیح خواهیم داد.

کالا

بورس کالا بازاری است سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روش‌هایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار می‌گیرند. در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد که البته در حال گسترش در حوزه‌های دیگر نیز می باشد. این حوزه‌ها تحت عنوان رینگ‌های فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا است نام گذاری شده‌اند.

ارز

بورس ارز به بازاری گفته می شود که در آن سرمایه گذاران اقدام به خرید و فورش پول های خارجی می کنند. متاسفانه این بازار ارز در کشور ما فعال نیست. اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم گیری دارد.

اوراق بهادار